Lịch khám thai ở 3 tháng cuối rất quan trọng vì mẹ sắp chào đón bé yêu chào đời. Thời gian này mẹ bầu cần đi khám thai định kỳ để nhận biết được các dấu hiệu chuyển dạ, xử lý kịp thời các bất thường có thể xảy ra.
1. Mục đích của việc khám thai ở 3 tháng cuối
Khám thai định kỳ là một việc làm vô cùng quan trọng trong suốt quá trình mang thai đặc biệt là giai đoạn 3 tháng cuối thai kỳ với một số lý do sau:
- Mẹ bầu có thể nắm rõ được tình hình về sự phát triển của thai nhi và nhau thai, cùng những dấu hiệu bất thường nếu có.
- Được bác sĩ tư vấn về chế độ dinh dưỡng cuối thai kỳ và những điều cần tránh để có một thai kỳ khỏe mạnh.
- Thực hiện các xét nghiệm cần thiết để theo dõi sức khỏe của mẹ và bé, bởi kết quả chỉ có hiệu lực trong một thời gian nhất định.
- Những mẹ bầu thường xuyên đi khám thai định kỳ sẽ có tỉ lệ thai nhi tử vong thấp hơn 5 lần và tỷ lệ trẻ sinh ra đủ cân cao hơn. Do đó, mẹ bầu cần tuân thủ lịch khám thai 3 tháng cuối.
2. Bà bầu tháng cuối có nên đi khám thường xuyên không?
Trong ba tháng tháng cuối của thai kỳ, mẹ bầu sẽ tăng cân nhanh và có nhiều thay đổi về tâm sinh lý như: mệt mỏi nhiều và kiệt sức. Tuy nhiên, các mẹ bầu hãy cố gắng khám thai định kỳ để theo dõi và chăm sóc sức khỏe của bé và bản thân tốt nhất.
Đặc biệt, lịch khám thai ở 3 tháng cuối có khoảng cách giữa các lần khám khá gần nhau. Nhưng mẹ vẫn nên đi khám đầy đủ để bác sĩ có thể kiểm tra được tim thai thường xuyên hơn, đảm bảo thai nhi vẫn khỏe mạnh, không bị suy thai.
Ngoài ra, giai đoạn cuối thai kỳ này cũng khá nhạy cảm, nếu như gặp tình trạng ra huyết, ra nước âm đạo, đau bụng dưới, thai máy bất thường,… Mẹ bầu cần đến ngay bệnh viện để được kiểm tra và xử lý, tránh gây nguy hiểm cho mẹ và bé.
3. Lịch khám thai ba tháng cuối
3.1. Thai nhi 28 – 32 tuần tuổi: khám 1 lần
Khám thai: đo chiều cao tử cung, đo vòng bụng, nghe tim thai
Tiêm ngừa uốn ván: tiêm vắc-xin ngừa uốn ván cho mẹ để phòng ngừa bệnh uốn ván rốn cho thai nhi, tiêm hai mũi cách nhau một tháng, mũi thứ hai cách ngày sinh dự kiến ít nhất là một tháng.
Xét nghiệm:
- Xét nghiệm nước tiểu: phát hiện và điều trị những bệnh lý như tăng huyết áp thai kỳ, đái tháo đường thai kỳ, nhiễm trùng tiết niệu-sinh dục
- Siêu âm thai:
- Xác định ngôi thai và hướng dẫn xoay ngôi thai
- Đo độ dài cổ tử cung đánh giá nguy cơ sinh non
- Xác định vị trí nhau bám và độ trưởng thành của bánh nhau
- Ước lượng cân thai thông qua các chỉ số sinh học của thai nhi như vòng đầu, chiều dài xương đùi, vòng bụng,…
- Siêu âm màu: để đánh giá tình trạng sức khỏe của thai nhi thông qua các thông số Doppler động mạch rốn, động mạch não giữa.
3.2. Thai nhi 32 – 36 tuần tuổi: khám 2 tuần/ lần
Khám thai:
- Đo chiều cao tử cung, đo vòng bụng, nghe tim thai
- Khám trong, kiểm tra cổ tử cung và các dấu hiệu chuyển dạ sinh non.
Xét nghiệm:
- Xét nghiệm nước tiểu: phát hiện và điều trị những bệnh lý như tăng huyết áp thai kỳ, đái tháo đường thai kỳ, nhiễm trùng tiết niệu-sinh dục
- Siêu âm thai:
- Xác định ngôi thai và hướng dẫn xoay ngôi thai
- Xác định vị trí nhau bám và độ trưởng thành của bánh nhau
- Ước lượng cân thai thông qua các chỉ số sinh học của thai nhi như vòng đầu, chiều dài xương đùi, vòng bụng, …
- Xét nghiệm Non-Stress-Test (NST) tùy trường hợp nếu có chỉ định: nhằm kiểm tra sức khỏe của thai nhi và kiểm tra xem em bé có nhận đủ oxy hay không.
3.3. Thai nhi 36 – 39 tuần tuổi: khám 1 tuần/ lần
Khám thai:
- Đo chiều cao tử cung, đo vòng bụng, nghe tim thai
- Khám trong, kiểm tra cổ tử cung và các dấu hiệu sắp sinh.
Xét nghiệm:
- Xét nghiệm nước tiểu: phát hiện và điều trị những bệnh lý như tăng huyết áp thai kỳ, đái tháo đường thai kỳ, nhiễm trùng tiết niệu-sinh dục
- Siêu âm thai:
- Xác định ngôi thai và hướng dẫn xoay ngôi thai
- Xác định vị trí nhau bám và độ trưởng thành của bánh nhau
- Ước lượng cân thai thông qua các chỉ số sinh học của thai nhi như vòng đầu, chiều dài xương đùi, vòng bụng, …
- Xét nghiệm Non-Stress-Test (NST): nhằm kiểm tra sức khỏe của thai nhi và kiểm tra xem em bé có nhận đủ oxy hay không.
3.4. Thai nhi sau 39 tuần tuổi: khám 3 ngày/ lần
Mục đích:
- Tìm dấu hiệu chuyển dạ sinh
- Cân nhắc khả năng thai phụ có thể sinh thường được hay không
- Cân nhắc việc tiếp tục theo dõi chờ chuyển dạ tự nhiên hay can thiệp chấm dứt thai kỳ đối với những trường hợp thai quá ngày dự sinh.
Các trình tự khám thai và các xét nghiệm cần thiết tương tự như giai đoạn từ 36-39 tuần tuổi. Những thăm khám và xét nghiệm đặc biệt trong giai đoạn này bao gồm:
- Kiểm tra khung chậu bằng cách khám trong và chụp X-quang khung chậu.
- Siêu âm màu khi thai từ 40 tuần trở lên để kiểm tra nước ối và tình trạng sức khỏe của thai nhi.
4. Những điều cần lưu ý phải đi khám ngay trong ba tháng cuối thai kỳ
Thai máy giảm:Thai phụ cần chú ý đếm số lần cử động của thai nhi mỗi ngày vào các buổi sáng, trưa, chiều, tối, hoặc ít nhất một lần trong ngày nếu bạn bận, mỗi lần đếm trong 30 phút.
- Nếu thai nhi có hơn 4 lần cử động trong 30 phút: thai nhi khỏe mạnh.
- Nếu thai nhi cử động ít hơn 4 lần: sản phụ cần nằm nghỉ và đếm cử động thai trong một giờ, hoặc từ 2-4 giờ. Vì khi thai nhi ngủ thường không có cử động thai, thời gian ngủ trung bình của thai nhi thay đổi từ 20 phút đến 2 giờ.
- Nếu trong 1 giờ có trên 4 cử động thai: thai nhi khỏe mạnh.
- Nếu trong 4 giờ có nhiều hơn 10 cử động thai, tiếp tục đếm 3 lần trong một ngày như trước: thai nhi vẫn khỏe mạnh.
- Nếu trong 4 giờ có ít hơn 10 cử động thai hoặc tất cả những cử động thai đều yếu: sản phụ cần phải nhập viện để theo dõi tình trạng thai nhi thêm bằng những phương pháp khác.
Có dấu hiệu chuyển dạ sinh: Nếu có những dấu hiệu sau, sản phụ cần đi khám ngay:
- Cảm thấy đau mỗi khi bụng gò cứng, cường độ đau tăng dần, thời gian giữa các cơn đau ngắn lại, có từ 3 cơn gò trong 10 phút trở lên.
- Ra nhớt hồng âm đạo.
- Ra nước loãng ở âm đạo (nước ối).
3 tháng cuối thai kỳ ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc chuyển dạ vì vậy ngoài việc khám thai định kỳ, thai phụ cũng nên chủ động theo dõi sức khỏe của bé thông qua thai máy, đây cũng là thời điểm rất dễ sinh non. Vì vậy, khi cơ thể xuất hiện các triệu chứng bất thường, bạn nên đến ngay cơ sở y tế để kiểm tra.
