AMH thấp hay dự trữ buồng trứng thấp là mối lo ngại của nhiều phụ nữ, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe sinh sản và chất lượng đời sống tình dục. Tình trạng này được xem là một trong những nguyên nhân chính gây khó khăn trong việc thụ thai, làm tăng nguy cơ hiếm muộn ở các cặp vợ chồng. Vậy dấu hiệu AMH thấp gồm những gì?
AMH như thế nào là thấp?
AMH thấp là tình trạng tổng nang thứ cấp khi siêu âm ngày 2 chu kỳ kinh thấp hơn 5 và chỉ số AMH dưới 1,2 ng/ml. Phụ nữ càng lớn tuổi thì AMH càng giảm, đây là nguyên nhân làm suy giảm chức năng sinh sản của người nữ. Chỉ số Anti-Mullerian Hormone (AMH) là một trong những thước đo quan trọng giúp đánh giá dự trữ buồng trứng.
Mỗi bé gái chào đời sẽ có một lượng trứng nhất định trên 2 buồng trứng. Giai đoạn sơ sinh, bé gái có khoảng 1-2 triệu nang noãn và đến tuổi dậy thì, số lượng nang noãn còn lại khoảng 300.000-400.000. Các nang noãn nguyên thủy liên tục được huy động để phát triển, nhưng phần lớn sẽ thoái hóa trước khi trưởng thành. Chỉ khi bước vào tuổi dậy thì, trục nội tiết sinh sản mới hoạt động mạnh mẽ, kích thích tuyến yên tiết hormone FSH trong mỗi chu kỳ kinh nguyệt. Nhờ đó, một số nang noãn được chọn lọc thoát khỏi quá trình thoái hóa, tiếp tục phát triển và trưởng thành để phóng noãn.
5 dấu hiệu AMH thấp có thể nhận biết
Khi số lượng nang noãn phát triển trong buồng trứng giảm, khả năng trứng trưởng thành, rụng và thụ tinh cũng suy giảm. Đặc biệt, nếu AMH thấp do tuổi tác, chất lượng trứng có thể bị ảnh hưởng, làm tăng nguy cơ sảy thai, thụ thai thất bại hoặc dị tật bẩm sinh ở thai nhi.
Dưới đây là 5 dấu hiệu phổ biến giúp chị em nhận biết tình trạng AMH xuống thấp:
1. Kinh nguyệt không đều hoặc vô kinh
Kinh nguyệt thất thường hoặc chu kỳ kinh nguyệt ngắn hoặc dài hơn bình thường có thể là dấu hiệu cảnh báo dự trữ buồng trứng suy giảm.
2. Khó thụ thai
Phụ nữ có chỉ số AMH thấp thường gặp khó khăn trong việc thụ thai tự nhiên do số lượng nang noãn giảm. Đặc biệt, khi AMH dưới 0,5 ng/ml, hai buồng trứng có thể bị teo nhỏ, chức năng suy giảm nghiêm trọng và ít có nang noãn thứ cấp phát triển. Điều này làm giảm khả năng phóng noãn, khiến việc thụ thai trở nên khó khăn hơn.
Tuy nhiên, AMH thấp không có nghĩa là không thể mang thai, mà phản ánh dự trữ buồng trứng thấp. Một số phụ nữ vẫn có thể đáp ứng với kích thích buồng trứng trong các phương pháp hỗ trợ sinh sản như IVF (thụ tinh trong ống nghiệm).
3. Giảm ham muốn tình dục
Giảm ham muốn không phải là dấu hiệu điển hình của AMH thấp, nhưng tình trạng này có thể gián tiếp gây ra suy giảm nội tiết tố nữ, ảnh hưởng đến ham muốn tình dục. Nếu chị em gặp tình trạng giảm ham muốn kéo dài, kèm theo rối loạn kinh nguyệt, khô âm đạo, bốc hỏa…, nên đi khám để kiểm tra AMH, nội tiết tố và sức khỏe buồng trứng để có hướng điều trị phù hợp.
4. Có biểu hiện của tình trạng tiền mãn kinh
Một số chị em sẽ có những triệu chứng tương tự tiền mãn kinh, mãn kinh như bốc hỏa, đổ mồ hôi đêm, mất ngủ, khó tập trung, dễ kích động…
5. Không có triệu chứng rõ rệt
Thực tế nhiều trường hợp không biết bản thân suy giảm buồng trứng cho đến khi kiểm tra và nhận kết quả AMH thấp, bởi tình trạng suy giảm buồng trứng có thể không kèm dấu hiệu gì bất thường.
Có thể nhận biết sớm các dấu hiệu AMH thấp không?
Việc nhận biết sớm các dấu hiệu AMH thấp không dễ dàng, bởi tình trạng này không có dấu hiệu đặc trưng ở giai đoạn đầu. Tuy nhiên sự thay đổi chu kỳ kinh nguyệt như không đều, ngắn hoặc vô kinh có thể là dấu hiệu của nồng độ AMH xuống thấp.
Cần làm gì khi chỉ số AMH thấp?
Một trong những mối quan tâm hàng đầu của chị em là cần làm gì khi chỉ số AMH thấp. Bác sĩ Hiếu cho biết mức AMH sẽ giảm dần theo thời gian và chúng ta không thể làm gì để thay đổi quy luật tự nhiên này. Hiện nay không có biện pháp nào giúp tăng dự trữ buồng trứng. Bác sĩ khuyến nghị chị em cần thăm khám sớm để có kế hoạch điều trị cụ thể.
Ngoài ra chị em có thể áp dụng một số phương pháp giúp cân bằng nội tiết như sau:
- Chế độ dinh dưỡng đầy đủ: Duy trì thói quen ăn uống lành mạnh, đầy đủ chất dinh dưỡng giúp cải thiện sức khỏe tổng thể. Chị em nên tăng cường các loại thực phẩm như hàu (giàu kẽm), quả mọng (giàu chất chống oxy hóa), rau xanh như rau bina, cải xoăn (chứa nhiều folate), cá hồi (chứa nhiều axit béo omega-3), ngũ cốc (giàu vitamin E) vào thực đơn hàng ngày;
- Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục góp phần điều chỉnh hormone, kiểm soát căng thẳng và duy trì cân nặng phù hợp. Chị em nên ưu tiên các hoạt động thể thao yêu thích như đi bộ, yoga, khiêu vũ;
- Quản lý căng thẳng: Stress, lo lắng kéo dài sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, đặc biệt khả năng sinh sản. Vì vậy chị em có thể cân nhắc các biện pháp kiểm soát căng thẳng như thiền định, yoga, du lịch, shopping;
- Không uống rượu bia, hút thuốc lá: Rượu bia và thuốc lá ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tổng thể, đặc biệt là khả năng sinh sản cũng như mất cân bằng nội tiết tố. Vì vậy không chỉ chị em mà các cặp đôi trong độ tuổi sinh sản cần duy trì lối sống lành mạnh, hạn chế thuốc lá, rượu, bia;
- Hạn chế tiếp xúc với môi trường ô nhiễm: Mặc dù không thể tránh hoàn toàn tiếp xúc với môi trường ô nhiễm hoặc các sản phẩm vi nhựa, chị em có thể hạn chế tiếp xúc bằng cách sử dụng các dụng cụ bảo hộ, sản phẩm không phải nhựa…
Lưu ý: Hiện nay trên thị trường có nhiều sản phẩm chức năng được quảng cáo giúp tăng dự trữ buồng trứng. Tuy nhiên bác sĩ Thụ nhấn mạnh không có các sản phẩm chăm sóc sức khỏe giúp tăng chỉ số AMH, do đó cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ các sản phẩm chức năng nào.
Khi nào cần gặp bác sĩ?
Phụ nữ càng lớn tuổi thì AMH càng thấp, đặc biệt khi bước vào giai đoạn tiền mãn kinh, mãn kinh. Ở giai đoạn này, việc thăm khám sức khỏe định kỳ rất quan trọng để theo dõi sức khỏe nội tiết, tim mạch, loãng xương và các bệnh lý liên quan đến tuổi tác.
Đối với phụ nữ trẻ có AMH thấp, đặc biệt khi chưa có đủ số con mong muốn, việc thăm khám sớm là cần thiết để bác sĩ đánh giá dự trữ buồng trứng và tư vấn phương án bảo tồn khả năng sinh sản.
Hiện nay, kỹ thuật trữ đông noãn cho phép bảo tồn noãn trong thời gian dài mà không làm ảnh hưởng đến cơ chế thụ tinh sau khi được rã đông. Tuy nhiên điều quan trọng nhất chị em cần lưu ý là lựa chọn trữ đông noãn tại các trung tâm hỗ trợ sinh sản uy tín, có sự hỗ trợ của hệ thống thiết bị hiện đại. Với trường hợp dự trữ buồng thấp, bác sĩ sẽ tiến hành gom trứng qua nhiều chu kỳ để tiến hành trữ đông hoặc làm thụ tinh ống nghiệm.
