Suy giảm buồng trứng là tình trạng suy giảm dự trữ buồng trứng, thường gặp ở phụ nữ trên 35 tuổi nhưng cũng có thể xảy ra ở phụ nữ trẻ. Vấn đề này ảnh hưởng đến các vấn đề nội tiết, dẫn đến các hội chứng, vấn đề sức khỏe ở phụ nữ, đặc biệt phụ nữ trẻ bị suy buồng trứng gặp khó khăn trong việc có con. Vậy phụ nữ bị suy giảm buồng trứng có nên thụ tinh ống nghiệm không? Những lưu ý nào khi điều trị IVF cho phụ nữ suy buồng trứng?
Tại sao suy giảm buồng trứng khó thụ thai tự nhiên?
Suy giảm buồng trứng là tình trạng suy giảm dự trữ của buồng trứng, biểu hiện bởi giảm số lượng nang noãn, thường xuất hiện ở phụ nữ lớn tuổi nhưng có thể xảy ra ở phụ nữ trẻ.
Dự trữ buồng trứng có thể bắt đầu giảm ở tuổi 30 hoặc thậm chí sớm hơn và giảm nhanh sau tuổi 40. Các trường hợp tổn thương hoặc phẫu thuật buồng trứng trước đó cũng góp phần làm suy giảm dự trữ. Mặc dù tuổi tác lớn và dự trữ buồng trứng suy giảm là những dấu hiệu dự báo giảm khả năng mang thai. Tuy nhiên, dự trữ buồng trứng giảm không đồng nghĩa với việc người phụ nữ không thể mang thai.
Đối với trường hợp phụ nữ bị suy giảm buồng trứng và mong muốn có con, bác sĩ khuyến cáo bệnh nhân nên thăm khám sớm, thực hiện các xét nghiệm cần thiết để có phương án điều trị phù hợp.
Suy giảm buồng trứng có nên thụ tinh ống nghiệm không?
Người bị suy giảm buồng trứng nặng nên thụ tinh ống nghiệm để tăng khả năng có con thành công, tuy nhiên sau khi nhận được chẩn đoán suy giảm buồng trứng các cặp vợ chồng vẫn còn cơ hội có con bằng phương pháp tự nhiên.
Riêng đối với trường hợp phụ nữ trên 42 tuổi hoặc nhận chẩn đoán dự trữ buồng trứng quá thấp, cố gắng thụ thai bằng phương pháp tự nhiên không thành công, cả hai có thể cân nhắc đến phương pháp điều trị thụ tinh ống nghiệm để “tranh thủ” thời gian, sớm có con thành công. Tuy nhiên kế hoạch mang thai sẽ phụ thuộc vào chất lượng trứng của người vợ và tinh trùng của chồng, thể trạng sức khỏe của người phụ nữ… Đồng thời, phụ nữ lớn tuổi mang thai thường đối mặt với nhiều nguy cơ thai kỳ nên cần cẩn trọng khi lên kế hoạch mang thai.
Bị suy giảm buồng trứng khi nào nên nghĩ đến thụ tinh ống nghiệm?
Trường hợp người phụ nữ nhận chẩn đoán bị suy giảm buồng trứng, vợ chồng nên cân nhắc làm thụ tinh ống nghiệm trong cách trường hợp sau:
- Cố gắng mang thai tự nhiên không thành công: Vợ chồng cố gắng mang thai tự nhiên suốt hơn một năm (dưới 6 tháng đối với trường hợp người vợ trên 35 tuổi) mà không thành công;
- Kinh nguyệt không đều: Phụ nữ bị suy giảm buồng trứng có thể dẫn đến hệ quả kinh nguyệt không đều, chu kỳ kinh ngắn hơn, trễ kinh, thậm chí vô kinh. Do đó nếu có chu kỳ kinh thất thường, chỉ số xét nghiệm AMH thấp, bác sĩ có thể khuyến nghị làm IVF;
- Phụ nữ mong muốn có con sớm: Nếu vợ chồng mong muốn có con sớm, phương pháp thụ tinh ống nghiệm có thể được chỉ định nhằm “tận dụng” số trứng tốt còn lại;
- Sử dụng nguồn trứng hiến tặng: Nếu người phụ nữ bị suy giảm buồng trứng nghiêm trọng, “hết trứng” chất lượng tốt, vợ chồng nên cân nhắc áp dụng kỹ thuật IVF sử dụng trứng từ nguồn hiến tặng và tinh trùng của người chồng để tạo phôi;
- IVF là phương pháp phù hợp nhất: Trong tình huống khó có con đến từ cả hai phía vợ và chồng, bác sĩ sẽ khuyến nghị điều trị IVF nhằm tối đa cơ hội mang thai thành công.
Đối với trường hợp phụ nữ trẻ bị suy buồng trứng sớm nhưng chưa có kế hoạch mang thai trong thời gian gần, bác sĩ khuyến nghị nên trữ trứng nhằm bảo tồn khả năng sinh sản. Bác sĩ Thụ cho biết “Mỗi bé gái sinh tra có một số lượng trứng nhất định và sẽ suy giảm theo thời gian. Điều này có nghĩa không có trứng nào được tạo ra thêm trong suốt cuộc đời.
Sau mỗi chu kỳ kinh nguyệt, người phụ nữ mất đi khoảng 1.000 trứng. Những người ở độ tuổi 30 nhưng có tốc độ rụng trứng nhanh hơn do một số yếu tố rủi ro nhất định có thể bị mãn kinh sớm hoặc suy buồng trứng sớm. Nếu không có biện pháp điều trị hoặc bảo tồn phù hợp, người phụ nữ sẽ mất đi cơ hội có con “chính chủ”.
Thụ tinh ống nghiệm cho người suy giảm buồng trứng gặp khó khăn gì?
Quá trình làm thụ tinh trong ống nghiệm đối với người bị suy giảm buồng trứng khó khăn hơn, tỷ lệ có thai thành công cũng “mong manh” hơn so với các trường hợp khác. Điều này do những nguyên nhân sau:
- Số lượng và chất lượng trứng thấp: Buồng trứng của người phụ nữ bị suy giảm buồng trứng thường hoạt động kém, trứng suy giảm số lượng và chất lượng. Do đó cơ hội thu được trứng chất lượng tốt cũng giảm theo;
- Khả năng đáp ứng thuốc kích thích buồng trứng kém: Phác đồ sử dụng thuốc kích thích buồng trứng thông thường khó áp dụng đối với trường hợp phụ nữ bị suy giảm buồng trứng;
- Tăng nguy cơ bất thường nhiễm sắc thể: Ở phụ nữ lớn tuổi, số lượng và chất lượng trứng kém hơn bình thường dẫn đến tăng nguy cơ bất thường về nhiễm sắc thể trong phôi. Điều này có thể là yếu tố quan trọng tác động đến sự phát triển của phôi, tăng nguy cơ sảy thai, thất bại phôi làm tổ;
- Áp lực tâm lý cao: Tỷ lệ IVF thành công ở những trường hợp chẩn đoán suy giảm buồng trứng không cao, thậm chí có thể thất bại nhiều lần. Điều này tạo ra áp lực tâm lý lớn như cảm giác lo lắng, căng thẳng cho vợ chồng vô sinh;
- Thời gian điều trị kéo dài: Tỷ lệ IVF thành công ở phụ nữ bị suy giảm buồng trứng thấp hơn so với những phụ nữ có chức năng buồng trứng bình thường, do đó có thể cần nhiều chu kỳ điều trị IVF/chuyển phôi để có thể mang thai thành công.
Người suy giảm buồng trứng cần chuẩn bị gì trước khi làm IVF?
Trước khi làm thụ tinh ống nghiệm, vợ chồng (đặc biệt là người vợ) cần chuẩn bị kỹ lưỡng cả mặt sức khỏe thể chất và tinh thần. Điều này có ý nghĩa quan trọng quyết định đến sự thành công của quá trình điều trị IVF. Dưới đây là một số hướng dẫn những điều cần chuẩn bị trước khi làm IVF:
- Thăm khám và thực hiện các xét nghiệm, chẩn đoán chuyên sâu: Trước khi điều trị, bệnh nhân hiếm muộn sẽ thăm khám lâm sàng với bác sĩ điều trị và thực hiện một số xét nghiệm, chẩn đoán chuyên sâu như xét nghiệm AMH đo dự trữ buồng trứng, xét nghiệm nồng độ hormone kích thích nang trứng (FSH), siêu âm buồng trứng kiểm tra số lượng nang noãn, tầm soát các bệnh lý tiểu đường, bệnh tuyến giáp, các hội chứng rối loạn tự miễn… để đánh giá trình trạng sức khỏe sinh sản, từ đó có những phác đồ điều trị phù hợp;
- Điều chỉnh lối sống khoa học: Chị em nên duy trì chế độ ăn uống cân bằng các dưỡng chất thiết yếu gồm axit folic, sắt, omega-3, và vitamin D, C, E… tốt cho sức khỏe tổng thể và hỗ trợ quá trình mang thai; không hút thuốc lá, uống rượu bia và lạm dụng thực phẩm chứa cafein. Ngoài ra chị em có thể áp dụng các bài tập nhẹ nhàng như dạo bộ, yoga… giúp giảm căng thẳng, mệt mỏi;
- Giữ tâm lý thoải mái: Quá trình điều trị IVF thường kéo dài và có thể gây căng thẳng, lo lắng. Vì vậy vợ chồng nên kiểm soát căng thẳng, duy trì tâm lý lạc quan, tích cực. Một số hoạt động góp phần giảm stress mà chị em có thể áp dụng như thiền định, hít thở sâu, ngủ ngon giấc… sẽ giúp cân bằng tinh thần;
- Trao đổi với bác sĩ về kế hoạch điều trị: Vợ chồng nên trao đổi với bác sĩ về phác đồ điều trị, các vấn đề cần chú ý trước, trong và sau điều trị IVF để có bước chuẩn bị phù hợp.
Tình trạng suy giảm buồng trứng là nỗi ám ảnh đối với chị em phụ nữ bởi bệnh không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng sinh sản mà còn tác động đến chất lượng cuộc sống về sau, đặc biệt là những trường hợp phụ nữ trẻ bị suy buồng trứng sớm. Phương pháp hỗ trợ sinh sản IVF được xem là “cứu cánh” cho các trường hợp vợ chồng có chẩn đoán người vợ suy giảm buồng trứng.
