Không rụng trứng là tình trạng trứng không được giải phóng khỏi buồng trứng trong chu kỳ kinh nguyệt. Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến gây hiếm muộn ở nữ giới vì khi trứng không rụng, tinh trùng không thể thụ tinh. Việc xác định nguyên nhân và điều trị sớm giúp tăng cơ hội rụng trứng đều đặn và cải thiện khả năng thụ thai.
1. Nguyên nhân gây ra hiện tượng không rụng trứng
Không rụng trứng (anovulation) là tình trạng trứng không được giải phóng khỏi buồng trứng, thường do mất cân bằng nội tiết tố. Để quá trình rụng trứng diễn ra bình thường, cơ thể cần duy trì mức hormone ổn định. Nếu có sự gián đoạn trong quá trình này, phụ nữ có thể gặp tình trạng kinh nguyệt không đều hoặc vô kinh (mất kinh).
Nguyên nhân phổ biến gây không rụng trứng:
- Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS): Đây là nguyên nhân phổ biến nhất, làm mất cân bằng hormone, khiến trứng khó rụng. Đa nang buồng trứng có thể gây kinh nguyệt thưa, rối loạn rụng trứng, tăng cân, rậm lông kiểu nam (hirsutism) và mụn trứng cá.
- Cân nặng không ổn định: Thừa cân hoặc thiếu cân đều ảnh hưởng đến hormone estrogen, làm gián đoạn chu kỳ rụng trứng.
- Tập thể dục quá mức: Vận động quá sức có thể khiến cơ thể giảm sản xuất hormone sinh sản, gây rối loạn kinh nguyệt và không rụng trứng.
- Rối loạn tuyến giáp: Cả cường giáp và suy giáp đều có thể ảnh hưởng đến hormone sinh sản, dẫn đến kinh nguyệt không đều hoặc vô kinh.
- Rối loạn tuyến yên: Tuyến yên kiểm soát các hormone FSH và LH, nếu hoạt động bất thường có thể gây mất cân bằng nội tiết, ảnh hưởng đến quá trình rụng trứng.
- Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc như thuốc tránh thai, thuốc nội tiết tố, thuốc chống trầm cảm, corticoid hoặc thuốc hóa trị có thể gây mất kinh và không rụng trứng.
2. Làm cách nào để nhận diện bản thân không rụng trứng?
Một chu kỳ kinh nguyệt đều đặn thường là dấu hiệu cho thấy quá trình rụng trứng diễn ra bình thường. Tuy nhiên, nếu chị em nhận thấy chu kỳ kinh nguyệt của mình trở nên thất thường, lượng máu kinh thay đổi đột ngột hoặc thậm chí bị mất kinh, đây có thể là dấu hiệu của tình trạng không rụng trứng.
3. Chẩn đoán và điều trị
Để chẩn đoán tình trạng không rụng trứng, bước đầu tiên là theo dõi chu kỳ kinh nguyệt. Nếu chu kỳ không đều, lượng máu kinh thay đổi bất thường hoặc có dấu hiệu vô kinh, chị em nên trao đổi với bác sĩ để được kiểm tra.
Bác sĩ sẽ hỏi về triệu chứng đi kèm như tăng cân, rậm lông, mụn trứng cá, đau bụng dưới,… để xác định nguyên nhân có thể gây rối loạn rụng trứng. Sau đó, xét nghiệm máu sẽ được chỉ định để kiểm tra hormone sinh sản.
Không rụng trứng có nhiều nguyên nhân khác nhau, vì vậy không có một phương pháp điều trị chung cho tất cả mọi người. Điều quan trọng là phải xác định đúng nguyên nhân gốc rễ để có hướng điều trị phù hợp.
- Nếu thừa cân, giảm trọng lượng cơ thể có thể giúp điều hòa kinh nguyệt và kích thích rụng trứng tự nhiên, đặc biệt với phụ nữ bị buồng trứng đa nang (PCOS).
- Nếu thiếu cân, cơ thể có thể sản xuất không đủ hormone estrogen, ảnh hưởng đến quá trình rụng trứng. Việc tăng cân và điều chỉnh chế độ tập luyện có thể giúp cải thiện tình trạng này.
- Nếu thay đổi lối sống không hiệu quả, bác sĩ có thể chỉ định thuốc kích thích rụng trứng như Clomiphene (Clomid), Letrozole (Femara) hoặc gonadotropin.
Khả năng điều trị thành công phụ thuộc vào số lượng trứng dự trữ, tình trạng sức khỏe tổng thể và nguyên nhân gây rối loạn rụng trứng. Vì vậy, phụ nữ gặp vấn đề về rụng trứng nên thăm khám sớm để có phương pháp điều trị kịp thời.
4. Liệu người không rụng trứng có thể mang thai được không?
Mỗi phụ nữ có một cơ địa và tình trạng sức khỏe khác nhau. Do đó, hiệu quả của việc điều trị hội chứng buồng trứng đa nang và suy giáp cũng có sự khác biệt. Không phải mọi trường hợp đều có thể đạt được kết quả như mong đợi. Vì vậy, việc hợp tác chặt chẽ với bác sĩ và tuân thủ phác đồ điều trị là rất quan trọng.
