Khi mang thai, bên cạnh niềm hạnh phúc được làm mẹ, người phụ nữ phải trải qua thời gian đầy biến động cho toàn bộ cơ thể và cho hệ thống tĩnh mạch. Trong đó, phù chân tay khi mang thai là hiện tượng tương đối phổ biến. Tùy theo độ lớn của thai, vị trí thai và cơ địa của sản phụ mà biểu hiện phù nhiều hay ít, sớm hay muộn và nặng hay nhẹ.
1. Phù chân ở bà bầu xuất hiện khi nào?
Phù chân là hiện tượng sinh lý bình thường ở thai phụ, phù chân có thể xuất hiện ở bất cứ thời điểm nào trong thai kỳ, tùy thuộc vào cơ địa từng mẹ bầu, nhưng phù chân tay khi mang thai tháng cuối sẽ phổ biến hơn trong thai kỳ do trọng lượng thai nhi ngày càng to, chiếm một thể tích lớn trong khoang bụng người mẹ, tạo sức ép lớn lên tĩnh mạch dưới khiến máu khó lưu thông, gây phù nề.
Bị phù chân khi mang thai biểu hiện rõ ràng nhất là phần từ cổ chân trở xuống, ở bàn chân bị sưng lên, phù nề, không gây đau đớn nhưng bất tiện và không thoải mái trong hoạt động hàng ngày.
Ở phụ nữ, nhất là các phụ nữ mang thai lần đầu, suy tĩnh mạch dễ dẫn đến phù chân nặng, thậm chí sưng phù. Suy giãn tĩnh mạch chân cũng có liên quan đến sự gia tăng lượng máu và nồng độ hormone cao gấp 100 lần so với bình thường.
2. Phù chân có phải sắp sinh?
Phù chân tay khi mang thai tháng cuối phổ biến hơn so với những các tháng trước, thời gian này trùng hợp với thời điểm sản phụ sắp chuyển dạ. Chính vì thế bà mẹ mang thai những tháng cuối bị phù nề kèm theo các dấu hiệu sắp sinh dưới đây thì nhất định phải chú ý thật kỹ để đến bệnh viện kịp lúc:
- Vỡ ối hoặc thấy máu báo.
- Phù nề chân, mắt cá chân, bàn tay.
- Các cơn gò bụng dưới xuất hiện ngày một nhiều và có tần suất rõ rệt.
- Bà mẹ bị tiêu chảy thường xuyên hơn.
- Thai nhi 38 tuần ít đạp hoặc mẹ cảm thấy bé im lặng hơn so với bình thường.
- Cảm giác xương chậu nở rộng, bụng tụt hẳn xuống dưới.
3. Vì sao mẹ bầu bị phù chân?
Theo các bác sĩ sản khoa thì có 3 nguyên nhân chính gây ra phù chân ở bà bầu là do:
- Những thay đổi trong máu
Trong thời kỳ mang thai, cơ thể phụ nữ sẽ tự động đẩy mạnh khả năng sản xuất máu, làm cho lượng máu được tạo ra nhiều hơn bình thường tới 50%. Lượng máu bao gồm các dưỡng chất này được dùng để nuôi dưỡng bào thai. Tuy nhiên, nó cũng chính là nguyên nhân gây sưng phù cơ thể của thai phụ.
- Sự cản trở máu trở về tim
Khi có thai, càng về những tháng cuối thai nhi sẽ lớn dần làm tăng áp lực trong ổ bụng và tạo nên một lực ép khá lớn lên các tĩnh mạch vùng chậu, làm cho máu khó chảy trở về tim.
- Rối loạn nội tiết
Khi mang thai trọng lượng cơ thể của bà bầu có thể tăng từ 9 tới 12kg, thậm chí có người tăng gần 20kg. Chính sự tăng vọt về trọng lượng này đã gây sức ép lên đôi chân cho các bà bầu khiến bàn chân trở nên phù nề. Ngoài ra, nội tiết trong cơ thể thay đổi dẫn đến lượng máu trong cơ thể bà bầu sẽ dồn về đôi chân nhiều hơn và hàm lượng muối trong cơ thể tăng còn hàm lượng kali thì lại giảm đi cũng làm cho chân tay trở nên nặng nề hơn.
Đồng thời, việc đi giày dép không phù hợp khiến cho đôi chân bà bầu trở nên mệt mỏi. Nếu bà bầu đi giày gót cao thì trọng lượng cơ thể sẽ bị dồn về phía trước làm cho cơ thể không được cân bằng, xương chậu bị nghiêng đi theo khiến đau nhiều ở vùng lưng dưới.
Đi giày, dép chật tạo cho đôi bàn chân bị gò bó, bức bối, khó chịu và phát sinh chứng viêm kẽ chân, nhất là kẽ ngón chân cái. Nguy hiểm hơn, ngoài việc bị phù nề chân nếu cứ đi giày cao và chật nhiều sẽ làm cho thai phụ bị sưng tĩnh mạch và mang lại những hậu quả tai hại cho thai nhi nếu chẳng may bà bầu bị trẹo chân ngã.
Một số nguyên nhân gây phù chân khác ở bà bầu như: Do đứng lâu, chế độ ăn ít kali (Kali giúp duy trì chất lỏng và chất điện giải trong tế bào cơ thể), tiêu thụ nhiều caffeine, ăn nhiều natri (muối), làm việc quá sức, thời tiết nóng bức cũng góp phần làm phù nề chân ở mẹ bầu.
4. Bà bầu bị phù chân có nguy hiểm không?
Hiện tượng phù chân khi mang thai thường không gây hại nhiều đến sức khỏe mẹ bầu và những dấu hiệu này sẽ mất đi khi em bé chào đời.
Khi bị sưng phù, điều đầu tiên mà các bà bầu cảm thấy là không thoải khi vận động hàng ngày. Nó không gây ra đau đớn bên ngoài nhưng vẫn có ảnh hưởng tới sức khỏe mẹ đang mang thai, cụ thể là: Gây áp lực làm việc lớn hơn cho thận. Thận là bộ phận chịu trách nhiệm lọc và thải chất lỏng trong cơ thể. Nên khi tăng lượng chất lỏng thì thận cũng phải làm việc nhiều hơn để xử lý phần chất lỏng đó, cung cấp đủ nước cho các bộ phận trong cơ thể.
Ngoài ra khi chất lỏng tập trung gây phù chân cũng sẽ ảnh hưởng đến việc lưu thông, tuần hoàn máu ở phần chân về tim bị kém hiệu quả, khiến ảnh hưởng hoạt động của tim.
Trong một vài trường hợp mẹ bầu bị phù chân trong giai đoạn 3 tháng giữa thai kỳ lại là dấu hiệu báo trước của tiền sản giật. Khi bị phù chân tiền sản giật thì sẽ cực kỳ nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời, có thể gây nguy hiểm đến tính mạng cho cả mẹ và bé.
Do đó, trong quá trình mang thai, đặc biệt là phù chân tay khi mang thai tháng cuối đi kèm với các dấu hiệu sau đây thì mẹ bầu nên chủ động đến bệnh viện để kiểm tra:
- Chân, tay, mặt sưng lên một cách bất ngờ.
- Thai phụ bị đau đầu dữ dội.
- Thường nhìn mọi thứ xung quanh bị nhòe, chói. Đôi khi bà bầu cảm thấy hoa mắt, chóng mặt khi đứng lên, ngồi xuống và mẹ bị cao huyết áp trong thai kỳ.
- Bị đau ở các xương sườn.
- Có triệu chứng nôn mửa.
Nếu một trong hai chân bị phù nhiều hơn chân còn lại và cảm thấy đau ở bắp chân cũng như đùi, bà bầu nên đến gặp bác sĩ. Đây có thể là dấu hiệu của hình thành cục máu đông.
Phù chân ở tháng cuối thai kỳ có thể là hiện tượng bình thường cũng có thể là dấu hiệu của các bệnh lý nguy hiểm như tiền sản giật. Nếu không được xử lý kịp thời sẽ gây nguy hiểm đến tính mạng của thai phụ. Vì vậy, bạn nên khám thai thường xuyên, xét nghiệm nước tiểu và máu để đánh giá sức khỏe toàn diện của cả mẹ và bé.
